Belangrijkste aandachtspunten
- Bij een positieve urinestick voor erytrocyten: ga na of er een waarschijnlijke oorzaak is.
- Is dit niet het geval: vraag een urinesediment aan.
Waarschijnlijke oorzaak en beleid
Hematurie kan veroorzaakt worden door een nefrogene of urologische aandoening, of een aandoening buiten de urinewegen. Veelvoorkomende oorzaken bij volwassenen zijn bijvoorbeeld cystitis, pyelonefritis en urolithiasis. Bij kinderen komt glomerulonefritis als oorzaak meer voor en bij ouderen is de kans op een maligniteit groter. Met behulp van anamnese en lichamelijk onderzoek kan worden nagegaan of er een waarschijnlijke oorzaak is. Volg bij vaststelling van een waarschijnlijke oorzaak het beleid dat bij die oorzaak past.
Microscopische hematurie
Vraag een urinesediment aan bij een positieve urinestick op erytrocyten als er geen waarschijnlijke oorzaak is. Bij een positief urinesediment (≥ 3 erytrocyten/gezichtsveld): bepaal aan de hand van leeftijd en risicofactoren voor een urologische maligniteit, de eGFR en ACR het verdere beleid. Bij een negatief urinesediment is geen vervolgonderzoek nodig.
Bij patiënten zonder klachten of bij bijvoorbeeld keuringen is er geen indicatie om een urinestick op erytrocyten te verrichten. Bepaling van dysmorfe erytrocyten of erytrocytencilinders in het urinesediment heeft geen plaats in de diagnostiek bij microscopische hematurie in de eerste lijn.
Macroscopische hematurie
Verwijs bij macroscopische hematurie zonder waarschijnlijke oorzaak naar de uroloog voor verdere diagnostiek.
Over de LESA
De Landelijke Eerstelijns Afspraak (LESA) Laboratoriumdiagnostiek geeft richtlijnen voor de meest aangevraagde laboratoriumonderzoeken en de samenwerking tussen huisartsen, klinisch chemici en artsen-microbioloog. De LESA is grotendeels op de NHG-Standaarden gebaseerd.
