Huisarts bepaalt keuze hormoonspiraal 52 mg levonorgestrel

Het NHG en de LHV hebben bij VGZ de bezwaren tegen het preferentiebeleid op hormoonspiraaltjes met levonorgestrel 52 mg onder de aandacht gebracht. VGZ heeft besloten om eerst in een pilot te onderzoeken welke scholing huisartsen nodig hebben om vertrouwd te raken met de Levosert en hoe het werken met de Levosert verloopt in de praktijk. Tot die tijd mogen huisartsen zelf besluiten welk merk hormoonspiraal ze plaatsen. VGZ houdt NHG en LHV op de hoogte van het verloop van de pilot.

VGZ komt met deze aanpassing tegemoet aan een aantal bezwaren, zoals gebrek aan communicatie en (tijd voor) onafhankelijke scholing. VGZ komt echter niet tegemoet aan het belangrijke bezwaar dat de huisarts zelf de keuze voor een spiraal moet kunnen maken.

In ons eerdere nieuwsbericht gaven we aan dat Levosert niet zonder meer aanbevolen zou worden in de NHG-Standaard Anticonceptie, omdat bij de plaatsbepaling van spiralen niet alleen werkzame stof en dosering, maar ook het inbrengmechanisme meeweegt. 

Hieronder hebben we de informatie over de Levosert op een rij gezet.

Werkzame stof en dosering gelijk aan de Mirena

Levosert en Mirena zijn allebei hormoonspiralen met levonorgestrel 52 mg. De Levosert is door de EMA en het CBG als gelijkwaardig aan de Mirena beoordeeld voor wat betreft werkzame stof, dosering en afgiftepatroon.

Inbrengapparaat verschilt van Mirena

Het inbrengapparaat van Levosert verschilt van dat van Mirena. Het inbrengmechanisme van de Levosert lijkt op een oude versie van Mirena. De insertietube van Levosert is met 4,8 mm 0,4 mm breder dan die van de Mirena.  Het is niet bekend of deze verschillen klinisch relevante consequenties hebben, bijvoorbeeld voor de kans op niet-succesvolle plaatsing of complicaties zoals perforatie of expulsie.

Kostenbesparing

Volgens VGZ levert werken met de Levosert een grote besparing op van geneesmiddelkosten, wat meehelpt om de zorgpremie voor iedereen laag te houden. De mate van kostenbesparing door VGZ is helaas niet openbaar. De kosten zoals te zien zijn op de openbaar toegankelijke site www.medicijnkosten.nl verschillen nauwelijks. Kosten van scholing van zorgverleners, en eventuele vervolgkosten zoals echografie zijn bij de besparing niet meegerekend.

Keuze van spiraal volgens de NHG-Standaard Anticonceptie

Bij publicatie van de herziene NHG-Standaard Anticonceptie was de Levosert nog niet op de Nederlandse markt. De standaard gaat er bij koperspiralen, waarvan bij publicatie van de laatste herziening wel meerdere generieke varianten beschikbaar waren, vanuit dat de huisarts zelf bepaalt met welke varianten hij/zij ervaring opdoet. De verwachting is namelijk dat zowel het ervaren gebruiksgemak als de mate van oefening in het plaatsen van de spiraal mede bepalend zijn voor het resultaat. Deze verwachting is van toepassing op zowel koper- en hormoonspiralen.

 Adviezen voor de praktijk

• Huisartsen die dit willen kunnen ervoor kiezen om zich te scholen en te oefenen in het plaatsen van de Levosert.
• Plaats geen spiralen waarin u onvoldoende geoefend bent.
• Vermeld het op het recept als u een specifieke spiraal afgeleverd wilt hebben. In het NHG-Formularium zullen vanaf update 1 van 2023 (beschikbaar in het HIS rond eind februari 2023) afzonderlijke voorschriften worden opgenomen voor de Mirena en de Levosert.
• Meld problemen bij het plaatsen van hormoonspiralen bij het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb. Problemen met koperspiralen kunnen gemeld worden bij het Meldpunt en Expertisecentrum Bijwerkingen Implantaten | RIVM

 Meer informatie

• VGZ |  Wijziging invoering voorkeursbeleid hormoonspiraal Levosert 
• VGZ | Veelgestelde vragen over de preferente aanwijzing van Levosert 
• NHG-Standaard Anticonceptie

Het NHG gaat in overleg met zorgverzekeraar VGZ over de knelpunten die ontstaan door het preferentiebeleid van VGZ voor hormoonspiralen. Dit beleid is tijdelijk opgeschort maar wordt per 1 januari 2023 alsnog ingevoerd, ondanks het schriftelijke pleidooi van het NHG daartegen.

Vanaf 1 augustus 2022 past VGZ preferentiebeleid toe op hormoonspiralen met 52 mg levonorgestrel: alleen de Levosert-spiraal werd vergoed, het specialité Mirena niet meer. Dit beleid is per 1 oktober opgeschort nadat meerdere huisartsen problemen signaleerden. De procedure voor plaatsing van de Levosert-spiraal is niet bekend en verschilt van die voor de Mirena-spiraal. Het NHG heeft in oktober in een mail aan VGZ en Zorgverzekeraars Nederland (ZN) aandacht gevraagd voor de knelpunten, en een pleidooi gevoerd om het beleid niet meer opnieuw in te voeren. Inmiddels heeft VGZ schriftelijk aangegeven dat ze van mening zijn dat ze dit preferentiebeleid nu wel zorgvuldig kunnen invoeren en dat dit beleid per 1 januari 2023 definitief gaat gelden. Het NHG is het daar niet mee eens en gaat met VGZ in gesprek.

Levosert is geen ‘gewone’ generiek

Het insertie-apparaat en -mechanisme van de Levosert wijken af van dat van de Mirena. Levosert is daarom geen ‘gewone’ generiek. Bij koperspiralen is in het verleden een en ander voorgevallen met generieken waarvan de kwaliteit bij nader inzien te wensen overliet, wat leidde tot spiralen die afbraken. Levosert moet zorgvuldig en niet meteen op grote schaal geïntroduceerd worden in de praktijk. Het NHG neemt de Levosert vanwege de weinige gegevens en praktijkervaring ook niet zonder meer op in de NHG-Standaard Anticonceptie. 

Laat de keuze voor het spiraaltje over aan de huisarts 

Het NHG vindt dat huisartsen erop moeten kunnen vertrouwen dat ze de spiraal krijgen afgeleverd die op het recept staat. Alleen de huisarts kan namelijk bepalen of hij/zij bekwaam is in het inbrengen ervan. Dit is ook in lijn met de NHG-Standaard Anticonceptie. Deze adviseert voor koperspiralen om met een of twee versies ervaring op te doen vanwege de verschillen in inbrengtechnieken, ook tussen de verschillende generieke varianten. Deze aanbeveling zou ook voor hormoonspiralen kunnen gaan gelden, nu daar ook een generieke versie voor beschikbaar is.

Onafhankelijke scholing

Het NHG heeft tevens bezwaar tegen de aanmoediging van VGZ aan huisartsen om contact te zoeken met de fabrikant van Levosert, bij vragen, of voor een demonstratie in de praktijk. Ervaring leert dat hieraan ook vaak een artsenbezoek vast zit. Met het oog op beïnvloeding van het voorschrijfgedrag vindt NHG dit niet wenselijk. Het NHG is voor onafhankelijke scholing.

Zodra er meer bekend is, informeren wij huisartsen verder.