Eenduidige communicatie

Het doel van deze informatie is handvatten te bieden voor een eenduidige communicatie naar zorgverleners en andere stakeholders.

Het voldoet aan​:

  • een eenduidige uitleg​
  • de belevingswereld vanuit de doelgroep (zorgverlener)​
  • Nederlandse begrippen​

Te gebruiken begrippen

Hieronder beschrijven we een aantal begrippen om wel en niet te gebruiken in een bepaalde categorie.

CategorieWel gebruikenNiet gebruiken
Algemeen Digitaal
Digitaal contact
Digitale zorg
Digitalisering
Hybride zorg​
Blended care
E-health (in zorgcontext)
Elektronisch
mHealth
‘Tele’ (in context van digitaal)
Virtuele zorg​
Consult (zorgverlener – patiënt) ​Digitaal consult
E-consult
Telefonisch consult
Videobellen (in zorgcontext voor patiënt)
Videoconsult
Beeldbelconsult
Beeldbellen
Beeldconsult
Beelschermzorg
Consultatie op afstand
E-coach 
Internetbeeldverbinding
Meekijkconsult
Screen-to-screen consult
Online consult
Teleconsult
Telecare
Videoconferentie
Videocontact​
Digitale consultatie (zorgverleners)Digitale consultatieMeekijkconsult
E-consultatie
Teleconsultatie (bij enkel digitaal contact)
Zelfmetingen​Zelfmetingen
Telemonitoring
‘Bewaking’ bij telemonitoring
E-coach
Home monitoring
Telebegeleiding
Thuismetingen
Thuismonitoring
Zelfmonitoring
Zelfmeetgegevens
Zelfdiagnose
Zelfcontroles

Toelichting op te gebruiken begrippen

Benieuwd wat de redenatie is achter het advies om een begrip wel of niet te gebruiken? Zoek het begrip hieronder op en bekijk de toelichting.

Te gebruiken termen Niet te gebruiken termen Toelichting 
Beeldbelconsult Zie videoconsult  Veel synoniemen van videoconsult behelzen het woord ‘beeld’. Beeld kan ook verwijzen naar 1 beeld, zoals een foto of figuur. Daarom is de term ‘video’ te prefereren. 
Beeldbellen 
Beeldconsult 
Beeldschermzorg 
Blended Zie hybride zorg 
Bewaking bij telemonitoring  Liever waakzaamheid/vigilantie  
De term ‘bewaking’ kan het beste worden vermeden wanneer er over telemonitoring wordt gesproken. Deze term suggereert namelijk een hiërarchie tussen zorgverlener en patiënt, waarbij de zorgverlener waakt over de patiënt. Met telemonitoring wil je juist de mogelijkheid bieden dat de patiënt zijn autonomie krijgt en meer regie, controle en verantwoordelijkheid neemt.  
De term suggereert ook dat achteruitgang direct opgemerkt wordt en er direct ingegrepen kan worden (zoals op een IC). Dat is niet altijd zo,  daarom hebben we het liever over ‘volgen’.  
Te gebruiken termen Niet te gebruiken termenToelichting 
Consultatie op afstand Specificeer: 
Zie digitaal consult 
Zie digitale consultatie
 Zie zorg op afstand 



Te gebruiken termen Niet te gebruiken termen Toelichting 
Digitaal  Digitaal is als het door een computer kan worden verwerkt (een pragmatische benadering). 
Digitaal contact Iedere digitale contactvorm tussen patiënt en huisartsenvoorziening. Dit is dus breder dan alleen een medisch-inhoudelijke vraag zoals bijvoorbeeld een administratieve vraag. 
Digitaal consult Term die zowel e-consult als videoconsult omvat. 
Digitale consultatie  (HA-SP) Digitale consultatie is overleg tussen huisarts en specialist via digitale toepassingen.  

Ga na in het zorgproces welke toepassing gebruikt wordt in het overleg met de zorgverlener: 
Via de telefoon (telefonische consultatie) 
Via een digitale toepassing (digitale consultatie) 
Beiden (teleconsultatie)  
Digitale zorg   Digitale zorg is een specifiek onderdeel van e-health, namelijk e-health dat ingezet wordt in de zorgverlening. 
Voorbeeld: het gebruik van een smart watch op eigen initiatief van de gebruiker is e-health en geen digitale zorg. Wordt in overleg tussen arts en de patiënt besloten dat dezelfde smart watch gebruikt wordt om zelfmetingen te registeren en te delen, dan is het digitale zorg. 
Digitalisering  De veranderingen die zich in de maatschappij en de huisartsenzorg door de invloed van informatisering en communicatietechnologie voltrekken.  

Digitalisering is het omzetten van analoge informatie in een digitale vorm. Digitalisering kan zowel betrekking hebben op de data zelf als op een omzettingsproces. 
Te gebruiken termen Niet te gebruiken termen Toelichting 
‘E’- xxxx  ‘E’ is een afkorting van elektronisch 
 Elektronisch Zie digitaal 
Zie digitalisering 
E-consult (PT-HA)  Een e-consult is een digitaal, schriftelijk contact over een medisch-inhoudelijke vraag tussen een patiënt en een zorgverlener.  

Doelgroep patiënten:  
Online zorgvragen stellen  
Via internet een vraag over gezondheid en ziekte stellen 
 E-consultatie Zie digitale consultatie 
E-coach Specificeer, 
Zie telemonitoring 
Zie videoconsult 
Een combinatie van bovenstaande 
E-health Specifieer, zo nodig zie digitale zorg  

E-health is de toepassing van zowel digitale informatie als communicatie om de gezondheid én de gezondheidszorg te ondersteunen en te verbeteren (Nictiz 2019).  

Omdat e-health breder is dan digitale zorg, gaat de voorkeur uit naar de term digitale zorg in situaties binnen de gezondheidszorg.   

De term e-health kan gebruikt worden als:
Een toepassing die op initiatief van de patiënt gebruikt wordt, of  
Een toepassing die geadviseerd wordt buiten de gezondheidszorg, of 
De term wordt vertaald uit het Engels, waarna verduidelijking over waar en hoe de toepassing wordt ingezet, is aan te raden.  
Te gebruiken termen Niet te gebruiken termen Toelichting 
Hybride zorg  Een mix van digitaal, telefonisch en/of fysiek aangeboden zorg en ondersteuning van gezondheid. 

In de huisartsenzorg gaat onze voorkeur uit naar de term hybride zorg. Hybride geeft meer de keuzevrijheid aan tussen digitaal en fysiek dan blended care. Daarnaast is hybride een Nederlandse term en blended een Engels term. 
 Home monitoring Zie telemonitoring 
Te gebruiken termen Niet te gebruiken termen Toelichting 
 Internet beeldverbinding Zie videoconsult 
Te gebruiken termen 
Niet te gebruiken termen
Toelichting 
 Meekijkconsult Zie digitale consultatie 
mHealth mHealth is het gebruik van mobiele, draadloze technologie. Er wordt dus gekeken welke technologie wordt gebruikt. Deze benadering is niet sluitend (er is geen cHealth/computer health of rHealth/robothealth). Vandaar liever de term niet gebruiken.

Daarnaast is mHealth een Engelse term. mHealth wordt wel gebruikt door de WONCA 

Specificeer, waar wordt mobiele technologie ingezet? 
Zie digitale zorg  
Zie e-health 
Te gebruiken termen Niet te gebruiken termenToelichting 
 Online consult Zie digitaal consult 
Te gebruiken termen Niet te gebruiken termenToelichting 
 Screen-to-screen consult Zie videoconsult 
Te gebruiken termen Niet te gebruiken termen
Toelichting
 
 ‘Tele’-xxx De betekenis van ‘tele’ komt uit het Grieks en betekent ‘ver’. Ook wordt ‘afstand’ vaak in verband gebracht met ‘tele’.  

Wanneer ‘tele’ wordt gecombineerd met een zorgverlening, gaan we ervan uit dat deze zowel digitaal als via de telefoon kan worden ingezet.   

Zie ook zorg op afstand 
Telebegeleiding Specificeer, 
Zie telemonitoring 
Zie videoconsult 
Een combinatie van bovenstaande 
Telefonisch consult  Een consult uitgevoerd door met iemand te bellen. Telefonisch consult valt buiten digitale zorg. 
 Telecare Specificeer Videoconsult Telemonitoring 
Teleconsult  Specificeer Zie digitale consultatie (HA-SP) Zie e-consult (PT-HA) 
Teleconsultatie (HA-SP) Specificeren, Zie digitale consultatie. 
Telemonitoring   Telemonitoring is het volgen van de gezondheidssituatie van de patiënt, waarbij de patiënt de uitslagen van zelfmetingen deelt met de zorgverlener, en de laatste deze uitslagen interpreteert, in het kader van een vooraf samen afgestemd doel en beleid. 

‘Monitoring’ komt uit het Engels. Het heeft 2 aspecten: een tijdsindicatie en waakzaamheid. Betekenissen zijn, ‘continu in de gaten houden van’ (1), het waarnemen en verzamelen van informatie over iets, gedurende langere tijd (2)’, toezicht houden (3), controle (4).   

Telemonitoring kan ingezet worden als de gezondheidssituatie van de patiënt gedurende een periode wordt gevolgd, waarbij de patiënt zelfmetingen deelt met de zorgverlener, die deze interpreteert in het kader van een vooraf afgestemd doel en beleid. Voorbeelden: glucose, bloeddruk, saturatie metingen thuis maar ook ingevulde checklists.  

De term ‘bewaking’ kan het beste worden vermeden wanneer er over telemonitoring wordt gesproken. Deze term suggereert namelijk een hiërarchie tussen zorgverlener en patiënt, waarbij de zorgverlener waakt over de patiënt. Met telemonitoring wil je juist de mogelijkheid bieden dat de patiënt zijn autonomie krijgt en meer regie, controle en verantwoordelijkheid neemt.  

De term suggereert ook dat achteruitgang direct opgemerkt wordt en er direct ingegrepen kan worden (zoals op een IC). Dat is niet altijd zo,  daarom hebben we het liever over ‘volgen’.  
 Thuisarts Zie Thuisarts.nl 
Thuisarts.nl   Thuisarts.nl is een digitale generieke informatievoorziening met betrouwbare informatie over ziekte en gezondheid 
 Thuismetingen Zie zelfmetingen 
Thuismonitoring Zie telemonitoring 
Te gebruiken termen Niet te gebruiken termen Toelichting 
Videobellen  Doelgroep patiënten: Videobellen met de huisarts 

Waar consult een gangbare term is bij zorgverleners als onderdeel van het zorgproces, is dat voor patiënten niet vanzelfsprekend. Patiënten spreken over een afspraak bij de huisarts via beeldbellen of videobellen. Om aan te sluiten bij hun belevingswereld kan in de communicatie richting patiënten videobellen als alternatief gebruikt worden, mits uit de context blijkt dat het videobellen binnen het zorgproces plaatsvindt. 

Voor zorgverleners: zie videoconsult  
 Videoconferentie Zie videoconsult 
Videocontact Zie videoconsult 
Videoconsult  Videoconsult is een digitaal consult via een directe ‘live’ videoverbinding over een medisch-inhoudelijke vraag, met het doel een fysiek consult te vervangen 
 Virtuele zorg Zie digitale zorg 
Te gebruiken termen Niet te gebruiken termen
Toelichting
 
 Zelfcontroles Zie zelfmetingen 
Zelfdiagnose Specificeer, zie symptoomchecker 
Zelfmeetgegevens Zie zelfmetingen 
Zelfmetingen  Een zelfmeting is een (digitale) meting door een persoon, die zonder tussenkomst van een zorgverlener tot stand is gekomen, waarvan de meetwaarde iets kan zeggen over de mate van ziekte of gezondheid.  

Er zijn twee soorten zelfmetingen: zelfmetingen op eigen initiatief van een persoon, doorgaans primair voor eigen gebruik, en zelfmetingen gevraagd aan een patiënt op initiatief van de zorgverlener als onderdeel van de zorg: diagnostisch, therapeutisch of ter begeleiding en controle.  

De patiënt of iemand namens de patiënt, bijvoorbeeld de mantelzorger, voert de meting uit. 
 Zelfmonitoring   Specifieer, 
Zie telemonitoring 
Zie e-health 
Zorg op afstand  Alle digitale of telefonische contacten tussen patiënt en zorgverlener die in het kader van de zorgverlening plaatsvinden. 

Specificeer,
Zie Digitale zorg  

Feedback is welkom

Dit begrippenkader is een startpunt en referentiepunt. Het geeft een prikkel om verder te praten over inhoud (ook multidisciplinair). Feedback? Stuur een e-mail naar contactcentrum@nhg.org.

Dit begrippenkader is bestuurlijk vastgesteld

Inclusief een externe consultatieronde bij FMS, InEen, LHV, Universitair Netwerk Huisartsgeneeskunde (algemeen, divisie opleiding, divisie research) en Verenigingsraad NHG.​​