Algemeen
Als huisarts krijg je regelmatig vragen over, of een verzoek tot verwijzing voor, het gedrag van kinderen en jongeren in verband met verdenking op ADHD. Overweeg ADHD bij een kind of jongere met overmatig druk, impulsief of onoplettend gedrag en bij wie dit leidt tot duidelijke beperkingen in het functioneren in verschillende omgevingen (thuis, op school en onder leeftijdsgenoten). Zie voor meer informatie de NHG-Standaard ADHD bij kinderen .
In de huisartsenpraktijk
De huisarts ziet kinderen en jongeren met allerlei klachten op het spreekuur, waaronder ADHD-klachten. Hierbij fungeert de huisarts onder andere als gesprekspartner en poortwachter . De huisarts kent het gezin, de voorgeschiedenis en de context. N eem d at mee bij het verhelderen van de vraag en de inschatting van de mate van ernst van de klachten. Overweeg of er sprake is van normaal gedrag, klachten of mogelijk een stoornis.
Diagnostiek en begeleiding van kinderen met ADHD in de huisartsenpraktijk kan onder bepaalde voorwaarden facultatief worden aangeboden vanaf de leeftijd van zes jaar. Voorwaarden hiervoor zijn voldoende kennis en expertise, samenwerking met andere hulpverleners en periodieke evaluatie van de zorg en samenwerking.
Kan de huisartsenvoorziening niet voldoen aan de genoemde voorwaarden, verwijs het kind dan naar de generalistische basis-ggz, mits er geen sprake is van ernstige of complexe problematiek.
Richtlijnen
De NHG-Standaard ADHD bij kinderen is leidend voor huisartsen.
Verwijsmogelijkheden
De sociale kaart laat zien wat de verwijsmogelijkheden en -afspraken in de wijk en regio zijn.
Dit is de plek waar kinderen en jongeren, ouders of opvoeders en professionals terecht kunnen met vragen over opvoeden en opgroeien. De JGZ draagt via de Wet publieke gezondheid (Wpg) zorg voor preventie en tijdige signalering van afwijkingen in de ontwikkeling van kinderen en jongeren.
Er werken jeugdartsen, -verpleegkundigen en andere deskundigen op het gebied van jeugd samen. Dit kan onderdeel zijn van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) of van een GGD. Dit verschilt per gemeente. De JGZ-professional maakt samen met het kind of de jongere (en ouder of opvoeder) de juiste afwegingen.
Vaak POH Jeugd (Praktijkondersteuner Huisartsenzorg Jeugd) of jeugdconsulent genoemd. Let op, dit valt onder de Jeugdwet en niet de Zorgverzekeringswet. Het is extra aanbod dat niet in alle praktijk beschikbaar is. De LHV biedt heldere uitleg over deze functie. Zie voor meer informatie over het aanbod huisartsenzorg voor jeugd met psychische klachten de LHV pagina Jeugd – LHV
Kan de huisartsenvoorziening niet voldoen aan de genoemde voorwaarden, verwijs het kind dan naar de generalistische basis-ggz. Mits er geen sprake is van ernstige of complexe problematiek. De generalistische basis-ggz valt onder de Jeugdwet tot 18 jaar en daarmee onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. In de basis-ggz zijn met name kinderpsychologen en orthopedagogen werkzaam. Er is een grote variatie in aanbod en specifieke aandachtsgebieden van de hulpverleners in de basis-ggz. Elke gemeente moet een actuele sociale kaart van deze aanbieders hebben, zodat het voor professionals en cliënten duidelijk is waar zij terecht kunnen.
Deze gemeentelijke voorziening werkt vanuit een brede sociaalmaatschappelijke aanpak. De (sociale) wijkteams bestaan doorgaans uit diverse medewerkers die jeugdhulp verlenen op het gebied van opgroeien en opvoeden (waaronder ook financiële problemen en schuldsanering), geestelijke gezondheidszorg en zorg voor kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking.
Medisch specialist die jeugd met complexe, ernstige psychische problemen behandelt en begeleidt. In sommige regio’s zijn consultatieve kinderpsychiaters werkzaam voor laagdrempelige, kortdurende consultaties. Bijvoorbeeld over medicatie advies, vraagverheldering of advies over verwijzing. Zie de NHG-Standaard ADHD bij kinderen voor specifieke verwijscriteria voor gespecialiseerde GGZ.
De kinderarts is een medisch specialist die gespecialiseerd is in het voorkomen, diagnosticeren, behandelen van ziekten en aandoeningen bij kinderen en adolescenten. Verwijs naar een kinderarts die ADHD als aandachtsgebied heeft bij (het vermoeden van) een onderliggende somatische aandoening (zoals een gehoorprobleem).
Voorlichting ADHD bij kinderen en jongeren
Het geven van voorlichting is onderdeel van het consult van de huisarts. Er zijn teksten op Thuisarts.nl over ADHD bij kinderen waarop gewezen kan worden. Daarnaast zijn er ook nog andere instanties met informatie voor de jongeren, opvoeders en professionals.
| Bron | Toelichting |
|---|---|
| Thuisarts.nl | Op Thuisarts.nl zijn verschillende pagina’s te vinden over ADHD bij kinderen. Mijn kind is vaak erg druk Heeft mijn kind ADHD? Mijn kind heeft ADHD Ik denk na over ADHD-medicijnen voor mijn kind Mijn kind gaat ADHD-medicijnen slikken Mijn kind slikt ADHD-medicijnen en gaat een proefstop doen |
| Nederlands Jeugdinstituut | Bij het Nederlands Jeugdinstituut (Kenniscentrum over opgroeien) is praktische informatie voor jongeren, ouders of opvoeders en professionals beschikbaar. Bijvoorbeeld over druk gedrag en ADHD. |
| Nederlands Centrum voor Jeugdgezondheid | Informatie voor ouders of opvoeders en jongeren kan gevonden worden op de richtlijnenwebsite van het Nederlands Centrum voor Jeugdgezondheid. |
| Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychia | Het KJP bundelt kennis over kinder- en jeugdpsychiatrie en biedt informatie voor ouders of opvoeders. |