Snel naar
Roken
| Tool | Toelichting |
|---|---|
| Zorgstandaard Tabaksverslaving | De Zorgstandaard Tabaksverslaving beschrijft in de volle breedte de inhoud van de zorg voor mensen die roken: van adviseren, via motiveren, tot begeleiding. Het is een belangrijk instrument om te komen tot een uniforme en gecoördineerde aanpak voor het stoppen met roken in de zorgsector. |
| Rookstopzorg | Initiatief vanuit het Trimbos instituut met handvatten om het gesprek over roken aan te gaan, toolkits voor in de wacht- en spreekkamer, scholingen en achtergrondinformatie over stoppen-met-rokenzorg. |
| Rookvrije zorg | In het Nationaal Preventieakkoord is vastgelegd dat in 2030 de gehele zorg rookvrij is. De website Rookvrije Zorg biedt zorgprofessionals en – organisaties met een toolkit handvatten om een rookvrije werk- en behandelcultuur te realiseren. |
| Platform stoppen met roken | Het platform stoppen met roken is bedoeld om zorgprofessionals die zich bezighouden met stoppen met roken te ondersteunen. Op het platform kunnen professionals met elkaar kennis en (praktijk)ervaringen uitwisselen. |
| Tool | Toelichting |
|---|---|
| Thuisarts.nl | Adviezen over stoppen met roken, afgestemd op mensen die gemotiveerd zijn om te stoppen, die dat overwegen of die al gestopt zijn. Deze informatie is gebaseerd op de NHG-Behandelrichtlijn Stoppen met roken. |
| www.ikstopnu.nl | Informatie over stopmethoden en professionele begeleiding, nicotinevervangers, verschillende methoden van zelfhulp (zoals boeken, online cursussen en apps), informatie over ontwenningsverschijnselen en gedragsmatige verandering. Hier is ook een gratis Stoplijn en een chatfunctie beschikbaar. |
| www.rokeninfo.nl | Achtergrondinformatie over feiten en cijfers omtrent roken in de Nederlandse populatie, risico’s rondom het gebruik van tabaks- en nicotineproducten, informatie over verslaving en begeleidingsvormen voor het stoppen met roken. |
| Tool | Toelichting |
|---|---|
| Zorgpad Stoppen met roken | Bij het begeleiden van een patiënt tijdens het stoppen met roken biedt het zorgpad handvatten. Op de website staat een blauwdruk van het zorgpad met de stappen die je als zorgverlener met de patiënt doorloopt. Het is snel inzichtelijk in welke fase van de behandeling de patiënt zit, met daarbij verdere uitleg, informatie en materialen. Op de website vind je ook informatie over het zelf ontwikkelen van een (lokaal) zorgpad en inspirerende praktijkverhalen. |
| Rookvrije ouders Verwijskaartjes spreekkamer | Je kunt (aanstaande) ouders die roken verwijzen naar of zelfs direct aanmelden bij Rookvrije Ouders van het Trimbos instituut. Na aanmelding wordt telefonisch contact opgenomen met de ouder(s) voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. De stoppen-met-rokenondersteuning bestaat uit telefonische coaching. Ook kun je via de site van het Trimbos gratis verwijskaartjes aanvragen voor in de spreekkamer. |
| Publiekscampagnes Stoptober en PUUR Rookvrij | Jaarlijkse initiatieven waarin extra aandacht aan de gezondheidsvoordelen van het stoppen met roken wordt besteed en een moment wordt gecreëerd waarop mensen samen kunnen stoppen. |
Voeding
| Tool | Toelichting |
|---|---|
| Praatplaat gezonder eten | Het voedingscentrum heeft een praatplaat ontwikkeld waarop een aantal ongezonde producten staan die veel gegeten worden. Hieruit kan de patiënt kiezen welke gewoonte hij wil veranderen. |
| Leefstijlroer | Het Leefstijlroer van Vereniging Arts en Leefstijl bevat algemene aanbevelingen over een gezonde leefstijl, waaronder eten. Deze aanbevelingen kunnen als inspiratie dienen om gezonder te eten. |
| Tool | Toelichting |
|---|---|
| Zorgmodule Voeding (Artsenwijzer Diëtetiek) | De artsenwijzer diëtetiek helpt bij het vaststellen van het zorgprofiel en laat zien of en wanneer een verwijzing naar een diëtist nodig is. Bij zorgprofiel 1 (zelfmanagement) staan bronnen die de patiënt kan gebruiken in zijn zelfmanagement. Bij zorgprofiel 2 (algemeen voedingsadvies) kan de arts algemene aandachtspunten vinden die relevant zijn bij de betreffende klacht of aandoening. |
| Vind een diëtist | De zorgzoeker van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten. Hierin zijn ook aandachtsgebieden per diëtist opgenomen. |
| Folder: Gezond eten en drinken: hoe doe je dat? | In eenvoudige taal met veel plaatjes wordt uitgelegd hoe je gezonder kunt eten. Speciaal ontwikkeld door het Voedingscentrum voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden. |
| Folder ‘Eet je beter’ | De stichting ‘Beter met Diabetes2’ heeft deze brochure samengesteld voor mensen met diabetes type 2, overgewicht of het metabool syndroom. Het legt op een eenvoudige manier uit wat koolhydraten zijn, en waarom deze belangrijk zijn voor diabetes. De folder staat vol met afbeeldingen. |
| Folder ‘Minder zout eten’ | Te veel zout is de voedingsfactor met de meeste impact op de ziektelast in Nederland. In deze folder is te vinden hoeveel zout er in producten zit. Ook vind je tips om zoutgebruik te beperken. |
| Website Voedingscentrum | De website van het Voedingscentrum biedt informatie voor zorgprofessionals, studenten en consumenten. In het deel voor de professional is in de encyclopedie op eenvoudige wijze achtergrondinformatie te vinden. Verder zijn er factsheets, folders en andere tools te vinden. Ook zijn er wachtkamerfilmpjes beschikbaar. |
| Tool | Toelichting |
|---|---|
| Thuisarts.nl | Op thuisarts.nl zijn filmpjes en teksten te vinden over gezond eten voor kinderen en volwassenen. Ook staan er teksten specifiek voor diabetes en afvallen. |
| Mijn Eetmeter (app) | In deze app kun je een eetdagboek bijhouden. Er wordt gekeken in hoeverre de voeding voldoet aan de Schijf van Vijf, en hoeveel calorieën en voedingsstoffen ingenomen worden. De app geeft voedingsadvies: is de voeding volwaardig? Welke voedingsmiddelen kunnen ingeruild worden voor een gezondere variant? Ook zit er een beweegmeter in en een BMI-calculator. |
| Kies ik gezond (app) | Met de ‘kies ik gezond’-app kunnen producten gescand en vergeleken worden. De app doet suggesties voor gezondere keuzes. Ook kan de app gebruikt worden voor allergeeninformatie. |
| Website Voedingscentrum Webshop Voedingscentrum | Daarnaast is op de website van het Voedingscentrum algemene informatie voor patiënten en zorgverleners te vinden. In de bibliotheek kan o.a. per voedingsstof, maar ook per aandoening gezocht worden. Ook zijn er recepten en bespaartips te vinden. Voedingscentrum biedt eveneens geprinte materialen aan. De brochures zijn geschikt voor mensen met lagere gezondheidsvaardigheden (veel visueel materiaal). |
Bibliotheek
Bekijk alle aanvullende leestips, achtergronden en brondocumenten voor dit hoofdstuk op de bibliotheekpagina.
Alcohol
| Tool | Toelichting |
|---|---|
| Zorgstandaard Problematisch alcoholgebruik en alcoholverslaving | De zorgstandaard beschrijft waaraan goede ondersteuning en zorg voor mensen met (beginnende) alcoholproblemen minimaal moet voldoen. Hij maakt voor alle partijen in de zorg duidelijk wat zij kunnen en mogen verwachten van zorg en hulp bij alcoholproblematiek. |
| Expertisecentrum Alcohol-Trimbos | Op deze site zijn de meest recente wetenschappelijke ontwikkelingen en achtergrondinformatie over alcohol te vinden. |
| Kiezen in de GGZ | Voor gegevens van psychologen, psychotherapeuten en psychiaters. |
| Tool | Toelichting |
|---|---|
| Samenwerkingsverband vroegsignalering alcoholgebruik (SVA) | Het SVA is opgericht vanuit het Nationaal Preventieakkoord problematisch alcoholgebruik. Het zet zich in voor tijdige herkenning van mensen met een (beginnend) alcoholprobleem, het snel inzetten van effectieve zorg en de drempel hiervoor te verlagen. Op de site is informatie te vinden over alcoholproblematiek, het belang van tijdige herkenning, hoe je alcoholproblematiek herkent, en hoe je als professional maar ook als naaste in gesprek kunt gaan met iemand (aandacht voor verschillende doelgroepen zoals zwangeren, jeugd en ouderen). Verder biedt het praktische materialen en verwijsmogelijkheden om het handelingsperspectief van de zorgverlener te vergroten. |
| POH verslaving | Handvatten en tools voor de POH bij het signaleren van en in gesprek gaan met patiënten met een (vermoeden van) middelenmisbruik. Tevens is hier informatie te vinden over lichamelijke en psychische klachten die hierbij kunnen optreden, welke psycho-educatie gegeven kan worden en naar welke interventies verwezen kan worden. |
| Alcoholbespreken.nl | ISite met praktische tips en adviezen om alcoholgebruik bespreekbaar te maken, technieken voor gespreksvoering en hoe een eerste aanzet te geven voor gedragsverandering. |
| Tool | Toelichting |
|---|---|
| Thuisarts.nl | Thuisarts.nl biedt informatie over alcoholgebruik voor patiënten in verschillende situaties |
| Alcoholinfo.nl | Website voor patiënten met informatie over alcohol, het doen van zelftesten of ter inventarisatie van verschillende hulpbronnen. Er zijn een chatfunctie en een alcohol infolijn beschikbaar (0900-1995). Ook is er een mogelijkheid tot online advies, zelfhulp en online behandelingen met persoonlijke begeleiding. |
| Home – IkPas | Laagdrempelige ‘challenge’ om alcoholgebruik te pauzeren, op initiatief van onder andere GGD-GHOR en verslavingskunde Nederland. Patiënten worden aangezet om na te denken en bewust te worden over de rol van alcohol in hun dagelijks leven. Daarbij worden ze uitgedaagd een maand niet te drinken. |
| Allesoverdrinken.nl | Een initiatief van Verslavingskunde Nederland. Deze website geeft online informatie over de voordelen van het minderen van alcoholgebruik en adviezen en tools voor zelfhulp. |
| Moti55.nl | (onderdeel van de website allesoverdrinken.nl). Het is een preventieve interventie voor 55-plussers die regelmatig alcohol drinken. Het platform biedt een laagdrempelige manier van individuele voorlichting en coaching. |
| AA (Anonieme Alcoholisten) | Is een patiëntenvereniging voor mensen die stoppen met alcohol. |
| Jellinek | Verslavingsinstelling voor mensen die informatie, persoonlijk advies of behandeling nodig hebben. |
Bewegen
| Tool | Toelichting |
|---|---|
| Thuisarts.nl | Informatie voor patiënten over gezond beweeggedrag, voordelen van meer beweging en adviezen om dit te bereiken en vol te houden. |
| Sportzorg.nl | Voorlichtingswebsite van de sportartsen in Nederland. Bevat uiteenlopende informatie over alle facetten rondom sport en specifieke informatie over sporten met een chronische aandoening en het voorkomen en herstellen van blessures. |
| Sportpartner.com | Hulp bij het vinden van een sportmaatje in de regio |
| Dagelijkse trainingen (app) | Gratis app met trainingen van 5-30 minuten die verschillende spiergroepen traint met ondersteunende filmpjes |
| Ommetje-app | App die mensen stimuleert meer te gaan wandelen. Ontwikkeld door de Hersenstichting in samenwerking met hoogleraar neuropsychiatrie Erik Scherder. |
| Stappenteller (via app of smartwatch) |
| Tool | Toelichting |
|---|---|
| Beweegrichtlijnentest | Deze test helpt in kaart brengen of een patiënt voldoet aan de beweegrichtlijnen. Vanuit de resultaten krijgt de patiënt ook verdiepende informatie over bewegen te zien. |
| Beweegcirkel | Deze gesprekstool helpt om in vijf stappen inzicht te krijgen in huidig beweeggedrag, plannen te maken en de patiënt te helpen dit vol te houden. |
| Oefengids ‘spier- en botversterkende activiteiten | Digitale gids voor professionals met informatie over spier- en botversterkende activiteiten en praktische voorbeelden om patiënten op weg te helpen. |
| Allesoversport.nl | Initiatief van het ministerie van VWS, biedt toegang tot actuele, betrouwbare kennis uit wetenschap, beleid en praktijk. Zowel voor patiënten als zorgprofessionals en biedt ondersteuning in het begeleiden van patiënten bij het (starten met) meer bewegen, zoals bijvoorbeeld het verwijzen naar en samenwerken met de buurtsportcoach. |
Chronische stress
| Pharos | Gesprekskaart ‘Waar wil ik het over hebben?’ | Sommige patiënten vinden het lastig om precies te vertellen of te vragen waar ze op dat moment mee zitten. Deze kaart helpt om onderwerpen bespreekbaar te maken. De onderwerpen die op de praatkaart staan afgebeeld zijn o.a. beweging, eten, alcohol, roken, gewicht, medicijnen, gezin, geld, wonen, werk en stress. |
| KOP-model | KOP is een acroniem voor de K van klachten, de O van omstandigheden en de P van de persoonlijke stijl. Het KOP model maakt zichtbaar hoe klachten (K) kunnen ontstaan wanneer de draaglast (O) de draagkracht (P) overstijgt. |
| Begrijp je stress | Pharos en GGD Utrecht hebben een 4-tal filmpjes gemaakt die eenvoudig uitleggen wat stress is, en hoe langdurige stress tot (lichamelijke en mentale) klachten kan leiden. Het laatste filmpje legt uit wat je kan doen om je klachten te verminderen. |
| Thuisarts.nl | Op thuisarts.nl is begrijpelijke informatie over stress te vinden. De patiënt wordt uitgenodigd zelf te zoeken naar oplossingen. |
| Pharos | Als je stress hebt, veel denkt en slecht slaapt… | Een folder voor vluchtelingen over psychische klachten, gericht op zelfhulp. Beschikbaar in 12 talen |
| Pharos | handreiking leven met ongezonde stress | Een uitgebreide handreiking voor professionals en beleidsmakers in de zorg, waarin beschreven wordt wat chronische stress is, wat de gevolgen zijn, en wat je als zorgverlener kan doen voor iemand met chronische stress. Toegankelijk geschreven, voor een deel van de patiënten ook leesbaar. |