Algemeen
Kinderen en jongeren kunnen zich soms presenteren op het spreekuur met klachten over eetproblemen, zonder dat er een duidelijke hulpvraag is. Zo kan er bijvoorbeeld ook sprake zijn van obstipatie, uitblijven van de menstruatie of vermoeidheid. Ook bij angst-, dwang- of stemmingsklachten kunnen eetproblemen voorkomen. Overweeg bij een vermoeden van onderliggende eetproblemen om zowel met het kind als de ouders of opvoeders in gesprek te gaan. Zo ontstaat een goed beeld van de klachten en problemen in de context van het kind of jongere.
In de huisartsenpraktijk
De huisarts ziet kinderen en jongeren met allerlei klachten op het spreekuur, waaronder psychische problemen zoals eetstoornissen. Hierbij fungeer je als huisarts onder andere als gesprekspartner en poortwachter. De huisarts kent het gezin, de voorgeschiedenis en de context. Neem dat mee bij het verhelderen van de vraag en de inschatting van de mate van ernst van de klachten.
Overweeg of er sprake is van normaal gedrag, klachten of mogelijk een stoornis. De huisarts signaleert, indien mogelijk, ook bedreiging van de ontwikkeling en (lichamelijke) gezondheid van kinderen op het spreekuur. Diagnostiek, begeleiding en behandeling van eetstoornissen zijn geen taken van de huisarts.
Ketenaanpak Eetstoornissen Informatie (K-EETi) is de collegiale, telefonische advieslijn voor zorg- en jeugdhulpprofessionals. Het is een initiatief van het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie.
Bij K-EETi kun je casuïstiek over eetproblemen bespreken met een expert: bijvoorbeeld over signalen, ondersteuning en verwijzingen.
Zie voor meer informatie over het aanbod huisartsenzorg voor jeugd met psychische klachten de LHV pagina Jeugd – LHV.
Richtlijnen
Er is geen NHG-Standaard over eetproblemen en -stoornissen bij kinderen. Wel zijn er voor andere beroepsgroepen richtlijnen ontwikkeld waaruit de huisarts aanvullende informatie kan halen.
De meest relevante voor de huisarts zijn:
- Zorgstandaard Eetstoornissen |AKWA GGZ
Alliantie kwaliteit in de geestelijke gezondheidszorg, zorgstandaard met een Signalen kaart eetstoornissen voor huisartsen met informatie over anamnese, lichamelijk- en aanvullend onderzoek en (termijn van) verwijzing. (Deze zorgstandaard is momenteel in herziening.) - JGZ richtlijn Voeding en gedrag | Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, NCJ
Voor professionals in de preventieve jeugdgezondheidszorg. Brede richtlijn over voeding en gedrag met overzichtskaart voor de JGZ-professional als primaire doelgroep. Bevat ook specifieke onderdelen over eetstoornissen.
Verwijsmogelijkheden
De sociale kaart laat zien wat de verwijsmogelijkheden en -afspraken in de wijk en regio zijn.
Dit is de plek waar kinderen en jongeren, ouders/opvoeders en professionals terecht kunnen met vragen over opvoeden en opgroeien. De JGZ draagt via de Wet publieke gezondheid (Wpg) zorg voor preventie en tijdige signalering van afwijkingen in de ontwikkeling van kinderen en jongeren.
Er werken jeugdartsen, -verpleegkundigen en andere deskundigen op het gebied van jeugd samen. Dit kan onderdeel zijn van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) of van een GGD. Dit verschilt per gemeente. De JGZ-professional maakt samen met het kind, of de jongere (en ouder of opvoeder), de juiste afwegingen.
Vaak POH Jeugd (Praktijkondersteuner Huisartsenzorg Jeugd) of jeugdconsulent genoemd. Let op: dit valt onder de Jeugdwet en niet onder de Zorgverzekeringswet. Het is extra aanbod dat voor veel praktijken niet haalbaar is. De LHV biedt heldere uitleg over deze functie. Zie: LHV pagina Jeugd – LHV
Dit valt onder de Jeugdwet tot 18 jaar en daarmee onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. In de basis GGZ zijn met name kinderpsychologen en orthopedagogen werkzaam. Er is een grote variatie in aanbod en specifieke aandachtsgebieden van de hulpverleners in de basis GGZ. Elke gemeente moet een actuele sociale kaart van deze aanbieders hebben, zodat het voor professionals en cliënten duidelijk is waar zij terecht kunnen.
Deze gemeentelijke voorziening werkt vanuit een brede sociaalmaatschappelijke aanpak. De (sociale) wijkteams bestaan doorgaans uit diverse medewerkers die jeugdhulp verlenen op het gebied van opgroeien en opvoeden (waaronder ook financiële problemen en schuldsanering), geestelijke gezondheidszorg en zorg voor kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking.
Medisch specialist die jeugd met complexe, ernstige psychische problemen behandelt en begeleidt, zoals bij eetstoornissen. In sommige regio’s zijn consultatieve kinderpsychiaters werkzaam voor laagdrempelige, kortdurende consultaties: bijvoorbeeld voor vraagverheldering of advies over verwijzing.
De kinderarts is een medisch specialist die gespecialiseerd is in het voorkomen, diagnosticeren, behandelen van ziekten en aandoeningen bij kinderen en adolescenten. De kinderarts heeft een rol in spoedsituaties bij eetstoornissen.
Voorlichting
Het geven van voorlichting is onderdeel van het consult van de huisarts. Er zijn teksten op Thuisarts.nl over eetproblemen bij kinderen waarop gewezen kan worden. Daarnaast zijn er ook nog andere instanties met informatie voor de jongeren, opvoeders en professionals.
| Bron | Toelichting |
|---|---|
| Thuisarts.nl | Heeft mijn kind een eetprobleem? Mijn kind heeft een eetstoornis. Hoe ga ik daar goed mee om? |
| Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie | Het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie (KJP) bundelt kennis over kinder- en jeugdpsychiatrie en biedt informatie voor ouders en opvoeders. |