Aanbevelingen zorg op afstand in diabetesrichtlijnen

Onvoldoende bewijs van effectiviteit  

Voor de meeste digitale toepassingen is er nog onvoldoende bewijs van effectiviteit als het gaat om:  

• kwaliteit van zorg 
• patiënttevredenheid en 
• tijd- en kostenbesparing  

Mede daardoor zijn er nauwelijks aanbevelingen opgenomen in de richtlijnen en (zorg)standaarden. Door de toename van digitale zorg (onder andere door de coronapandemie) is hier steeds meer behoefte aan.  

Project ‘Digitale zorg op afstand in Diabetes richtlijnen’ 

Het NHG is in februari 2022 gestart met het project ‘Digitale zorg op afstand in Diabetes richtlijnen’ (DiDia). In het DiDia-project onderzoeken we of en hoe zorg op afstand goed kan worden ingezet bij diabetespatiënten. 

Waarom diabeteszorg?  

Zorg op afstand lijkt vooral voor diabeteszorg aantrekkelijk, omdat diabetespatiënten veel zelfmetingen doen en hun zorg voor een groot deel planbaar is.  

Doel van dit project  

Het doel was om concrete aanbevelingen over effectieve diabeteszorg op afstand op te nemen in de NHG-Richtlijn en in de tweedelijns-richtlijnen. Daarbij onderzochten we hoe de opgedane ervaringen met digitale zorg het beste gebruikt konden worden en welke aanbevelingen geschikt zijn voor medisch-inhoudelijke richtlijnen.

De 6 belangrijkste bevindingen

1. De zorg voor diabetespatiënten leent zich goed voor digitale zorg; diabetes is een chronische aandoening met veelvuldig contact en de zorgvraag is meestal niet acuut van aard. 
2. Literatuuronderzoek laat zien dat digitale zorg tot een significante afname in HbA1c kan leiden. Op bloeddruk, gewicht/BMI en cholesterol zien we geen negatieve effecten. 
3. Aangeraden wordt om per zorgfase (diagnostiek, behandeling en controle) na te gaan waar digitale zorg kan worden ingezet. 
4. Bespreek de behoefte van de patiënt en betrek het hele huisartsenteam erbij. 
5. De tussentijdse controle komt het meest in aanmerking voor digitale zorg op afstand. 
6. Zorgverleners geven aan dat ze patiënten minstens eens per jaar fysiek willen zien.  

Ontwikkeling van de aanbeveling zorg op afstand

De opgedane kennis hebben we gebruikt om een aanbeveling te formuleren. Volgens de gebruikelijke methode is de uitgangsvraag uitgewerkt door de bestaande werkgroep van de NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2.

Opname in tweedelijns richtlijnen

Het Kennisinstituut van de Medisch Specialisten en de NIV hebben een module Zorg op afstand inclusief aanbevelingen opgenomen in de tweedelijns richtlijn Diabetes Mellitus. In deze module zijn drie aanbevelingen opgenomen die zich richten op zowel DM type 1 en DM type 2. Daarnaast zijn specifieke situaties en onderdelen uit de follow-up van mensen met DM benoemd waarbij zorg op afstand kan worden geboden en waarbij dat niet het geval is

Alle organisaties rond diabeteszorg zijn betrokken  

In dit project is samengewerkt met 6 partners: Diabetesvereniging Nederland, Kennisinstituut van de Federatie Medische Specialisten, National eHealth Living Lab, Nederlandse Diabetesfederatie, Nederlandse Internisten Vereniging en Patiëntenfederatie Nederland.

ZonMw heeft het project gefinancierd.

Vervolgstappen: opname digitale zorg in de richtlijnen

Op basis van de resultaten van het DiDia-project verkent het NHG hoe we de inzichten en ervaringen met digitale zorg op afstand uit de praktijk het best kunnen verwerken in de medisch inhoudelijke richtlijnen.